ՔԻԼԻՍԻ ԱՍԵՂՆԱԳՈՐԾՈՒԹՅՈՒՆ

Քիլիսի ասեղնագործությունը հայկական վերադիր ասեղնագործության տեսակ է, որը ձևավորվել է որպես Կիլիկիա-Կապադովկիայի դպրոցի ճյուղ։ Քիլիսը մինչև 1915 թ․ եղել է Արևմտյան Հայաստանի հայկական կենտրոններից, որտեղ ապրել են շուրջ 6,000 հայեր, ինչն էլ նպաստել է ասեղնագործության ավանդույթի տարածմանը:

Գործը կատարվում է 2 կտորի միջոցով. վերևի գործվածքը ծալում և կտրում են մկրատով, ապա կարում հիմքի կտորի վրա՝ մանր կութերով, կողքակար տեխնիկայով։ Նախշերը հիմնականում բուսական, երկրաչափական և խորհրդանշական են՝ խաչեր, թռչուններ։ Այս տեխնիկայով պատրաստված քառակուսի ծածկոցները՝ տուտկապները, ծառայել են որպես ծրարներ, որոնք ծալվում էին և պահում կենցաղային կամ արժեքավոր իրեր։ Քիլիսի հայ համայնքի տեղահանությունից հետո դրանք դարձել են ընտանիքներում պահպանվող հիշողության կարևոր մաս և փոխանցվել սերունդներին որպես մշակութային ժառանգություն։

Լուսինե Մխիթարյան

Լուսինե Մխիթարյան

Լուսինե Մխիթարյանը ՀՀ ժողովրդական վարպետ է 2002 թվականից։ Նա սկսել է լրջորեն զբաղվել ասեղնագործությամբ 1990-ականներից՝ Սոֆիա Գալֆարյանի ուղեկցությամբ, և ինքնուրույն վերծանել է մի շարք մոռացված տեխնիկաներ։ Աշխատել է «ՍՕՍ մանկական գյուղեր»-ում, Հենրիկ Իգիթյանի գեղագիտության կենտրոնում և Տերյան մշակութային կենտրոնում։ Հեղինակել է մի շարք ուսուցողական գրքեր, ներառյալ` «Մարաշի ասեղնագործության գաղտնիքները» և «Հայկական ասեղնագործ ժանյակ»։ 2023-ից ղեկավարում է «Թելարվեստ» խմբակը՝ կազմակերպելով ցուցահանդեսներ։ Նրա գործունեությունը նվիրված է ասեղնագործության վերածննդին և փոխանցմանը։

Վանի ասեղնագործ ժանյակների փաթիլներ
Վասպուրականի կար ասեղնագործություն
Վանի ասեղնագործ ժանյակի համադրություն